طرح توجیهی بوم گردی و احداث اقامت گاه سنتی

اقامتگاه سنتی به نوعی از مسکن اطلاق می‌شود که منعکس‌کننده سبک‌های معماری، عناصر طراحی و ویژگی‌هایی است که مشخصه یک دوره تاریخی یا بافت فرهنگی خاص است.  در واقع در اقامتگاه بوم گردی سعی می‌شود که همه‌چیز به‌صورت سنتی و دارای بافت تاریخی آماده شود. اقامتگاه های بوم گردی و سنتی اغلب مظهر سنت های معماری و میراث فرهنگی یک منطقه یا دوره خاص هستند.

 ویژگی های اقامتگاه های بومگردی بسته به مکان و دوره زمانی که نشان می دهند می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. همچنین توجه به این نکته مهم است که اصطلاح "سکونتگاه سنتی" می تواند گسترده باشد و سبک های معماری مختلفی را در بر گیرد، زیرا تعریف آنچه "سنتی" در نظر گرفته می شود بسته به زمینه و مکان می تواند متفاوت باشد.

هدف از ساخت اقامت های بوم گردی و سنتی

هدف اصلی از احداث و راه اندازی اقامتگاه بوم گردی و سنتی، این است که محلی را برای اقامت میهمانان و مسافران دیگر شهرها ایجاد نمایند که به راحتی منزل آن‌ها باشد و هر آنچه که افراد احتیاج دارند را بتواند در دسترس آنها باشد. 

در اینجا برخی از کاربردهای متداول اقامتگاه های بوم گردی و سنتی ارایه شده است:

زندگی مسکونی: اقامتگاه‌های سنتی عمدتاً به‌عنوان خانه‌هایی برای زندگی افراد مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها فضاهای زندگی خصوصی را فراهم می‌کنند که افراد یا خانواده‌ها می‌توانند در آن زندگی کنند و فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهند. این خانه ها معمولاً شامل اتاق خواب، حمام، اتاق نشیمن، آشپزخانه و دیگر فضاهای ضروری برای زندگی راحت هستند.

شخصی‌سازی و ابراز وجود: در اقامتگاه‌های بومگردی فرصت‌هایی را برای شخصی‌سازی و ابراز وجود ارائه می‌دهند. صاحبان خانه می توانند خانه های خود را با توجه به ترجیحات و سلیقه خود تزئین و مبله کنند و فضایی ایجاد کنند که بیانگر فردیت و سبک زندگی آنها باشد. آنها می توانند رنگ ها، مبلمان، آثار هنری و دکوری را انتخاب کنند که با سبک شخصی آنها طنین انداز شود.

زندگی خانوادگی و اجتماع: اقامتگاه های سنتی اغلب مرکز زندگی خانوادگی هستند و به عنوان مکانی برای گرد هم آمدن خانواده ها، گذراندن وقت با یکدیگر و ایجاد خاطرات ماندگار عمل می کنند. آنها احساس تعلق را ایجاد می کنند و به عنوان پایگاهی برای فعالیت های خانوادگی، جشن ها و تجربیات مشترک عمل می کنند. اقامتگاه‌های سنتی در جوامع نیز به بافت اجتماعی کمک می‌کنند و تعاملات همسایگی و پیوندهای اجتماعی را تقویت می‌کنند.

استراحت و آرامش: اقامتگاه‌های بوم گردی و سنتی فضایی را برای استراحت و آرامش ارائه می‌دهند و پناهگاهی را فراهم می‌کنند که افراد بتوانند در آن استراحت کرده و آسایش پیدا کنند. آنها یک خلوت خصوصی از دنیای بیرون را فراهم می کنند و به ساکنان این امکان را می دهند تا در فعالیت های اوقات فراغت، سرگرمی ها و تفکر شخصی شرکت کنند.

کار و تحصیل: اقامتگاه های سنتی می توانند به عنوان فضاهایی برای کار یا مطالعه نیز عمل کنند. با افزایش کار از راه دور و یادگیری آنلاین، بسیاری از مردم از خانه های خود به عنوان دفتر خانه یا محل مطالعه استفاده می کنند. اقامتگاه های سنتی محیطی را فراهم می کند که افراد می توانند روی تلاش های حرفه ای یا آموزشی خود تمرکز کنند.

توجه به این نکته مهم است که کاربردهای خاص این اقامتگاه ها بسته به هنجارهای فرهنگی، ترجیحات فردی و چیدمان و طراحی خانه می تواند متفاوت باشد.

فرصت­ها و چالش ها در توسعه بومگردی و ایجاد اقامتگاه های سنتی

توسعه بومگردی و اقامتگاه سنتی با توجه به علاقه‌مندی گردشگران به حضور در مناطق روستایی از جمله اصول مورد توجه برای توسعه گردشگری در کشور و به خصوص مناطق بکر روستایی است.

با توجه به چهارفصل بودن ایران، ظرفیت‌ها و فرصت های بی‌بدیلی برای توسعه بومگردی روستایی و احداث اقامتگاه های سنتی وجود دارد.

بوم­گردی همانند تمامی فعالیت‌های گردشگری دارای آثار و پیامدهای مختلفی است. عمده­ترین آثار و پیامدهای بوم‌گردی شامل اثرات زیست­محیطی، اقتصادی و اجتماعی می­باشند.

اقامتگاه های سنتی مزایا و فرصت های متعددی را برای صاحبان خانه و ساکنان فراهم می کند. برخی از مزایای اقامتگاه های سنتی به شرح زیر است:

میراث معماری و فرهنگی: اقامتگاه‌های سنتی اغلب شامل سبک‌های معماری و عناصر طراحی هستند که دوره‌های تاریخی یا بافت‌های فرهنگی را منعکس می‌کنند. آنها به حفظ و تجلیل از میراث معماری کمک می کنند و به صاحبان خانه اجازه می دهند با گذشته ارتباط برقرار کنند و از هنر و زیبایی شناسی یک دوره خاص قدردانی کنند.

جذابیت بی انتها: اقامتگاه های سنتی اغلب جذابیتی جاودانه و ماندگار دارند. سبک های معماری آنها آزمون زمان را پس داده و همچنان مورد تحسین و جستجو قرار می گیرند. خانه های سنتی می توانند ارزش و مطلوبیت خود را در طول سال ها حفظ کنند و آنها را به سرمایه گذاری مناسبی برای صاحبان خانه تبدیل کند.

احساس تعلق و هویت: اقامتگاه های سنتی می توانند حس تعلق و هویت را ایجاد کنند، به ویژه زمانی که در جوامعی با ویژگی معماری سنتی قوی واقع شوند. صاحبان خانه ممکن است با تاریخ و فرهنگ منطقه خود ارتباط داشته باشند و حس غرور و دلبستگی به خانه خود را تقویت کنند.

انعطاف‌پذیری طراحی: در حالی که اقامتگاه‌های سنتی دارای سبک‌های معماری متمایز هستند، اما همچنان انعطاف‌پذیری طراحی را در آن چارچوب‌ها ارائه می‌دهند. صاحبان خانه می توانند خانه های سنتی خود را متناسب با ترجیحات و نیازهای خود شخصی سازی و تغییر دهند. آن‌ها می‌توانند فضاهای داخلی را بازسازی کنند، پایان‌بندی‌ها را به روز کنند یا حتی عناصر سنتی و معاصر را برای ایجاد یک محیط زندگی منحصربه‌فرد ترکیب کنند.

مهارت و کیفیت: اقامتگاه های سنتی اغلب مهارت و توجه به جزئیات را به نمایش می گذارند. آنها ممکن است دارای کارهای چوبی پیچیده، قالب های تزئینی و مواد بادوام باشند که برای نسل ها مورد استفاده قرار گرفته اند. خانه های سنتی اغلب به گونه ای ساخته می شوند که در آزمون زمان مقاومت کنند و حس کیفیت و دوام را ارائه دهند.

پتانسیل برای مرمت و حفظ: اقامتگاه های سنتی که از بین رفته یا نادیده گرفته شده اند، می توانند فرصت هایی را برای بازسازی و حفظ کنند. بازسازی و مرمت یک خانه سنتی می تواند یک تلاش مفید باشد و به صاحبان خانه اجازه می دهد تا جذابیت اصلی آن را احیا کنند و در عین حال امکانات رفاهی و راحتی مدرن را در خود جای دهند.

ارتباط با طبیعت و محیط اطراف: بسیاری از اقامتگاه های سنتی با در نظر گرفتن ارتباط با محیط طبیعی خود طراحی شده اند. آن‌ها ممکن است پنجره‌ها، ایوان‌ها یا پاسیوهای بزرگ‌تری داشته باشند که به ساکنان این امکان را می‌دهد تا از مناظر باغ‌ها، مناظر یا عناصر طبیعی مجاور لذت ببرند. این ارتباط با طبیعت می تواند رفاه را افزایش دهد و حس آرامش را ایجاد کند.

بازارهای هدف کسب وکار بومگردی و اقامتگاه سنتی

با توجه به اینکه در روستاها مشکلاتی مانند بیکاری‌های فصلی و معیشتی وجود دارد و روستاییان را ناچار به مهاجرت می کند، ازاین‌رو توسعه گردشگری نه ‌تنها می‌تواند به توسعه آب‌ و خاک در روستاها کمک کند بلکه برخلاف اعتقاد برخی که از نابودی فرهنگ و آداب و رسوم در این مناطق می‌گویند، به لحاظ فرهنگی نیز آثاری خواهد داشت.

در حقیقت با ایجاد اقامت گاه های سنتی و بوم گردی و با توسعه گردشگری در این مناطق دوباره آداب ‌و رسوم از دست ‌رفته احیاء خواهد شد، و تنها دغدغه‌ای که در این زمینه وجود دارد شاید مزاحمتی باشد که برای زندگی ساکنین ایجاد می‌شود.

همچنین بازارهای هدف کسب و کار اقامتگاه سنتی بسته به عواملی مانند موقعیت مکانی، سبک معماری و ترجیحات مشتری هدف می تواند متفاوت باشد. در اینجا برخی از ویژگی های رایج بازار برای اقامتگاه های سنتی آورده شده است:

مکان های تاریخی و فرهنگی غنی: اقامتگاه های سنتی اغلب در مکان های تاریخی و فرهنگی غنی یافت می شوند. اینها می تواند شامل مناطقی با میراث معماری به خوبی حفظ شده، محله های تاریخی، یا مناطقی باشد که به دلیل سبک های معماری سنتی خود شناخته شده اند. بازارهای هدف ممکن است در شهرها یا مناطقی متمرکز شوند که تاریخ معماری آنها را ارزشمند و گرامی می دارند.

حافظان و علاقه مندان به میراث: بازارهای اقامتگاه های سنتی ممکن است شامل محافظان و علاقه مندان به میراث باشد که برای حفظ میراث معماری ارزش قائل هستند. این افراد مشتاق نگهداری و مرمت خانه های سنتی هستند و به حفظ هویت فرهنگی و اهمیت تاریخی کمک می کنند.

صاحبان خانه به دنبال محله‌های مستقر هستند: خانه‌های سنتی اغلب در محله‌های تثبیت‌شده با زیرساخت‌های بالغ، امکانات رفاهی و حس اجتماعی واقع شده‌اند. بازار هدف ممکن است شامل صاحبان خانه هایی باشد که ثبات و راحتی ارائه شده توسط این محله ها را ترجیح می دهند. آنها وجود مدارس، پارک ها، مراکز خرید و سایر امکانات رفاهی را که اغلب در مناطق مسکونی قدیمی و سنتی یافت می شوند، ارزش می گذارند.

خریداران با حس تعلق و هویت: بازار اقامتگاه های سنتی ممکن است خریدارانی را که به دنبال احساس تعلق و هویت هستند جذب کند. آنها قدردان ارتباط با میراث فرهنگی منطقه خود هستند و می خواهند در خانه ای زندگی کنند که ریشه و هویت آنها را منعکس کند. این خریداران ممکن است به خانه های سنتی به عنوان راهی برای بیان ارزش های شخصی و فرهنگی خود کشیده شوند.

علاقه مندان به نوسازی و مرمت: اقامتگاه های سنتی اغلب فرصت هایی را برای نوسازی و مرمت ارائه می دهند. این بازار ممکن است شامل خریدارانی باشد که از فرآیند بازسازی و بازسازی املاک قدیمی‌تر لذت می‌برند و آنها را به جذابیت اصلی خود باز می‌گردانند و در عین حال امکانات مدرن را در خود جای می‌دهند. این خریداران اغلب در پروژه های نوسازی ماهر بوده یا مایل به سرمایه گذاری در تخصص مورد نیاز برای چنین تلاش هایی هستند.

بازار لوکس و گران‌قیمت: در برخی موارد، اقامتگاه‌های سنتی می‌توانند به بازارهای لوکس و گران‌قیمت پاسخ دهند. خانه‌های سنتی از نظر معماری قابل توجه و به خوبی حفظ شده ممکن است افراد مرفهی را جذب کند که مایل به اقامت در املاک منحصر به فرد و تاریخی با صنایع دستی استثنایی و مکان‌های منحصر به فرد هستند.

آینده نگری و توسعه طرح های اقامتگاه سنتی و بوم گردی

در خصوص پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، زیست‏محیطی و کالبدی اقامتگاه های بوم‏گردی و سنتی در واقع مهم‏ترین پیامد مرتبط با بعد اقتصادی می باشد. که منتج به افزایش درآمد خانوارها، توسعه خدمات رفاهی روستا، توسعه فعالیت های کشاورزی و دامداری روستا می شود.

با توجه به اینکه اکثریت آدم ها به‌دنبال فرار از زندگی ماشینی و پناه بردن به طبیعت هستند. که فقط همین یک دلیل باعث شده است در چند سال اخیر صنعت بوم گردی در ایران از رشد قابل ملاحظه ای داشته باشد.

آینده کسب و کار مسکونی سنتی تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله روندهای معماری در حال تحول، تغییر ترجیحات مصرف کنندگان، ملاحظات پایداری و پیشرفت در فناوری ساخت و ساز قرار خواهد گرفت. در حالی که پیش‌بینی مسیر دقیق صنعت چالش برانگیز است، در اینجا برخی از روندها و پیشرفت‌های بالقوه‌ای وجود دارد که می‌تواند آینده کسب‌وکار اقامتی سنتی را شکل دهد:

ترکیب عناصر سنتی و مدرن: خانه‌های سنتی ممکن است عناصر و فن‌آوری‌های طراحی مدرن را برای پاسخگویی به نیازها و ترجیحات در حال رشد صاحبان خانه ترکیب کنند. این ترکیب سبک‌های سنتی و معاصر می‌تواند منجر به خانه‌هایی شود که هم جذابیت جاودانه و هم راحتی مدرن را ارائه می‌دهند و طیف وسیع‌تری از خریداران را به خود جذب می‌کنند.

طراحی پایدار و کارآمد انرژی: تأکید فزاینده بر پایداری و بهره وری انرژی احتمالاً بر کسب و کار مسکونی سنتی تأثیر می گذارد. خانه‌های سنتی آینده ممکن است دارای مواد سازگار با محیط‌زیست، سیستم‌های کارآمد انرژی، و شیوه‌های طراحی پایدار برای کاهش اثرات زیست‌محیطی و برآورده کردن خواسته‌های متقاضیان آگاه به محیط زیست باشند.

استفاده مجدد تطبیقی و حفاظت تاریخی: استفاده مجدد تطبیقی، که شامل تغییر کاربری سازه‌های موجود برای استفاده مسکونی است، محبوبیت پیدا می‌کند. ساختمان های تاریخی مانند انبارها، کارخانه ها یا کلیساها در حال تبدیل شدن به اقامتگاه های سنتی منحصر به فرد هستند. این روند امکان حفظ میراث معماری را فراهم می کند در حالی که فضاهای زندگی متمایز و پر از شخصیت را فراهم می کند.

فناوری دیجیتال و سفارشی‌سازی: پیشرفت‌ها در فناوری دیجیتال، مانند واقعیت مجازی و مدل‌سازی سه‌بعدی، می‌توانند کسب‌وکار مسکونی سنتی را متحول کنند. خریداران خانه ممکن است این فرصت را داشته باشند که خانه های سنتی خود را در یک محیط مجازی تجسم و سفارشی کنند، که انتخاب طراحی شخصی شده را تسهیل می کند و تجربه خرید را افزایش می دهد.

ویژگی‌های سالمندی در محل: با افزایش سن جمعیت، تقاضای فزاینده‌ای برای اقامتگاه‌هایی که نیازهای سالمندان را برآورده می‌کنند، وجود دارد. خانه‌های سنتی آینده ممکن است ویژگی‌های سازگار با سن، مانند چیدمان‌های تک‌سطحی، درهای بزرگ‌تر، حمام‌های قابل دسترس و دیگر عناصر طراحی را در خود جای دهند که استقلال و تحرک را ارتقا می‌دهند.

گردشگری میراث و خانه های تعطیلات: اقامتگاه های سنتی واقع در مناطق مهم تاریخی ممکن است گردشگران علاقه مند به تجربه فرهنگ و معماری محلی را جذب کنند. این می‌تواند فرصت‌هایی را برای کسب‌وکار اقامتگاه سنتی ایجاد کند تا بتواند به بازار خانه تعطیلات پاسخ دهد و گزینه‌های اجاره یا مالکیت را برای گردشگرانی که به دنبال تجربه‌ای معتبر و غوطه‌ور هستند، فراهم کند.

همکاری با سازمان‌های حفاظت: کسب‌وکار اقامتگاه‌های سنتی ممکن است با سازمان‌های حفاظت و مقامات محلی برای ترویج حفظ بناهای تاریخی و محله‌ها همکاری کند. تلاش‌های مشترک می‌تواند پایداری طولانی‌مدت و دوام اقامتگاه‌های سنتی را تضمین کند و به نشاط فرهنگی و اقتصادی جوامع کمک کند.